Maatwerkadvies Energiebesparing Lathum

Wil jij de energierekening verder laten dalen? Er zijn veel opties, waar begin in? Moet ik isoleren, een innovatieve warmtepomp bestellen of hebben zonnepanelen de meeste prioriteit? Het persoonlijke Energiebesparing Maatwerkadvies Lathum biedt hulp bij deze zoektocht. Een energieadviseur komt thuis langs voor een maatwerkadvies en test wat de mogelijkheden zijn. Het energierapport verduidelijkt welke werkzaamheden je woning een stuk kunnen verduurzamen en en het energielabel verbeteren. In het advies onderschrijven ze uitvoerig de investering en de terugverdientijd van de diverse investeringsopties. Het aanbevelingen-rapport is bedoeld voor particuliere woningbezitters en verplicht bij een subsidieaanvraag.

Het maatwerkadvies laat zien welke investeringen een energiebesparing kunnen realiseren.
Een professionele duurzaamheidsadviseur onderzoekt je huis en kijkt waar de winst is te behalen.
Hij komt met een verduurzamingsrapport met alle investeringen die goed uitvoerbaar zijn.
Denk aan: woningisolatie, zonneboiler laten plaatsen, infraroodpanelen, ventileren met WTW, warmtepomp plaatsen.
Per onderdeel kun je meer info vinden over het financiële plaatje, wat het je oplevert en de geraamde terugverdientijd.
Voor de uitvoering van het rapport dien je zelf bedrijven te benaderen.
De unieke maatwerkadvies energiebesparing rapportage is vanaf 2023 noodzakelijk voor woningeigenaren in Lathum die hun woning duurzamer willen maken en daarvoor een subsidie willen aanvragen.

Vandaag maatwerkadvies regelen

Onderwerpen

Energieadvies: aan de slag met je energiekosten

Maatwerkadvies energiebesparing (voorheen Energieprestatieadvies (EPA)) is een unieke inspectie en adviestool voor particuliere en zakelijke objecten dat een volledig plan presenteert om energieverbruik te minderen en daarmee de energiekosten te minimaliseren. In het document wordt zorgvuldig vermeld welke maatregelen je kunt nemen, wat de totale investering is, en wat de totale besparing is. Bij een dergelijk advies kan er gekozen worden voor maatregelen als onder andere infraroodpanelen, HR++ glas, warmtepomp, spouwmuurisolatie, zonneboiler, vloerisolatie. Het is vrij eenvoudig. Een specialist op het gebied van energie komt altijd bij je thuis op bezoek om kennis te maken en het proces verder toe te lichten. Deze adviseur bekijkt grondig de hele woning en weet welke energiebesparingsmaatregelen een goede keuze zijn. Hij schrijft een rapport met een opsomming van alle duurzame oplossingen. In het rapport vind je ook een kostencalculatie en de besparing. Hierbij geldt altijd: Iedere maatwerkadviseur is objectief en zal je dus ook nooit zelf iets verkopen. Het plan geeft ook aan wat het energielabel van de woning is.

Update: Ben je van plan om je woning energiezuiniger te maken. en wil je een energiesubsidie aanvragen? Het maatwerk energiebesparingsadvies blijft verplicht! Het onderzoek moet uitgevoerd worden door een professionele energie-expert. Gecertificeerde en ervaren energieadviseurs kan je vinden op www.centraalregistertechniek.nl. Check altijd of de expert het BRL9500 certificaat in bezit heeft.

Maatwerkadvies energiebesparing aanvragen in Lathum (april 2024)

Ook profiteren van een subsidie om je huis te vergroenen? Het maatwerkadvies is dan verplicht. Dit energieplan bevat een weergaven van alle verduurzamingsmaatregelen die relevant zijn voor jouw woning. Je kunt denken aan het kiezen voor duurzaam HR++ glas, het toepassen van spouwmuurisolatie en het toepassen van zonnecellen. In onze stappenplan leggen we stap-voor-stap uit hoe dit werkt!

How-to: uitleg energierapport aanvragen in 5 stappen

Maatwerk adviseurs vergelijken
Het maatwerkrapport wordt uitgevoerd door een betrouwbare maatwerk adviseur. Erkende energie specialisten check je op centraalregistertechniek.nl of via ons eigen platform. Je kunt ook navraag doen in je eigen omgeving. Advies: probeer te zoeken naar een adviesbedrijf die beschikt over het BRL9500-02-certificaat.
Dien offerte-aanvragen in
Je moet natuurlijk betalen voor een gepersonaliseerd advies. Energie experts rekenen verschillende tarieven. Het is wijs om enkele offertes te zoeken van professionele energie experts. Beschrijf je wensen van tevoren. Zoek je uitsluitend hulp voor het isoleren, of wil je ook weten hoe je jouw huis gasloos kunt verwarmen? Wil je hulp bij het uitvoeren van het plan, of ga je zelf klussen? Wees zo duidelijk mogelijk. Het vergelijken van de offertes kost je dan minder moeite.
Een goede voorbereiding met de Woningcheck
Staat er een meeting met een expert? Een goede voorbereiding is belangrijk. Bekijk dan altijd ook de bespaarcheck op de site verbeterjehuis.nl. Via dit platform word je geleid naar een complete samenvatting met mogelijk interessante maatregelen die mogelijk interessant zijn. Altijd met de prijzen en de voordelen qua terugverdienen. Dit is perfect om erbij te pakken tijdens jouw adviesgesprek met de energiecoach in Lathum.
Bekijk het energierapport nauwkeurig
Het maatwerkadviesbureau komt langs en checkt welke duurzaamheidsmaatregelen geschikt zijn voor jouw huis. Kort hierop verstuurt hij een gunstig energieplan met de beste energiebesparende maatregelen voor jouw woonhuis. Met betrekking tot de energiemaatregelen toont het rapport onderwerpen zoals de verwachte kosten, de opbrengsten per jaar en de totale terugverdientijd. Het is vaak wenselijk om het rapport nog samen door te nemen. In die situaties is er voldoende tijd voor het stellen van vragen.
Vakbedrijven vinden
Deze energiedeskundige heeft slechts beperkte bouwkundige kennis (dan moet je een bouwkundige keuring in Lathum laten uitvoeren). De specialist kent alle opties op te besparen op gas en stroom. Voor het invullen van het energieplan moet je zelf een gespecialiseerd bedrijf inschakelen. Met het energierapport kan je offertes opvragen bij isolatie-experts en erkende installateurs. Plan een afspraak bij je thuis in voor een uitgebreide inspectie. Indien gewenst kan je vragen of de energie specialist daarbij aanwezig wil zijn.

Welke energiebesparende maatregelen zijn effectief voor je huis?

Bekijk energieadviseurs en begin met het verduurzamen van jouw huis!

Start met energie besparen ▸

Energieadviseur Lathum vergelijken

Het maatwerkadvies energiebesparing moet je verplicht laten uitvoeren door een gediplomeerde adviseur. Het is aan te bevelen om een energie-specialist rondom je woonplaats te zoeken Zij kennen de lokale woningmarkt, en je betaald minder voor reiskosten. In de lijst hieronder verstrekken we bedrijfsnamen en adresgegevens van betrouwbare vakmensen die een rapport kunnen opstellen voor woningen in de gemeente Zevenaar. Let goed op de aanwezigheid van het BRL9500-02-keurmerk. Gecertificeerde bedrijven vind je ook op www.centraalregistertechniek.nl.

Naam adviesbedrijf	Straatnaam	Postcode	Plaats
HaVeBA	Wilde Zwaan 11	6988CC	Lathum
Makelaardij het Accent	Kruisbergseweg 17	7021KK	Zelhem
Isolatiewacht	Broekstraat 22	7031EV	Wehl
AW Technisch adviesbureau	Hallsedijk 32	6975AL	Tonden
Energi3label.nl	Bergelinkweg 3	6953CX	Dieren

Tabel met energieadvies bedrijven actief in de regio Lathum

Uitgelichte bedrijven: direct online afspraak inplannen

Wil je meteen beginnen met besparen? Hieronder delen wij energieadviseurs voor maatwerkadvies energiebesparing in Lathum die direct beschikbaar zijn. Kies een van de uitgelichte bedrijven om direct aan de slag te gaan.

Alle energiebesparende maatregelen op een rij

Veel huishoudens willen bezuinigen op de maandelijkse energielasten. Dit proces is echter best ingewikkeld. Met name daarvoor is het maatwerkadvies gelanceerd. Je krijgt inzicht in bespaarmogelijkheden, groot en klein. Wil jij graag weten wat je kan verwachten? In het stuk hieronder vind je de meest voorkomende energiebesparingsmaatregelen voor jouw woning. Of klik door voor meer informatie over aardwarmtepompen.

5 voordelen van een energiezuinige woning in Lathum

Verlaging van de energiefactuur: je houd geld over voor andere leuke dingen.
Een schoner klimaat: een lagere uitstoot van CO-2.
Optimaliseer het binnenklimaat: profiteer van warme luchtcirculatie en weinig tocht.
Verhoog je woningwaarde: woningen met energielabel A zijn meer waard op de verkoop- en verhuurmarkt.
Ervaar een gezonde leefomgeving: geniet van een prettige luchtkwaliteit.

Maatregel	Prijzen (gemiddeld)	Besparing p/jaar
Bodemisolatie (bekijk meer info over isolatie)	€1965,00	€100,00 p/jaar
All-electric warmtepomp	€11325,00	€605,00 p/jaar
Set 10 zonnepanelen	€5185,00	€490,00 p/jaar
Zonneboiler (150 liter)	€2855,00	€210,00 p/jaar
Infraroodverwarming (1 paneel)	€305,00	€27,50 p/jaar
Waterbesparende douchekop (meer tips bekijken)	€26,50	€28,00 p/jaar

Kosten en opbrengsten van verschillende besparende maatregelen bij normale huizen (+/- 110 m2).

Maatwerkadvies inplannen voor het gericht verduurzamen!

Bekijk beschikbare deskundigen en start vandaag nog

Energiescan starten▸

Snel besparen met woningisolatie

Wil je minder energie gaan verbruiken? Jouw huis isoleren in Lathum is doorgaans een goed startpunt. Door te kiezen voor het isoleren van (spouw)muren, ramen, daken en vloeren verlies je minder warmte in huis. Isolatie is ontzettend belangrijk: je energiefactuur wordt flink minder, je hebt een fijn warm huis in de winter, en een koele woning in de zomer, het is een groene investering, je hebt minder last van geluidsoverlast en de prijs van je huis wordt hoger. Er zijn verschillende subsidies te kiezen. Advies: voor arbeid m.b.t. isoleren geldt het speciale lage BTW-tarief (9%) Hierdoor kun je rekenen op een goede terugverdientijd.

Vloerisolatie (vanaf €26,00 per /m2): geen last meer van optrekkend vocht uit de kruipruimte.
Dakisolatie (vanaf €50,00per /m2): houdt de warmte binnen en de kou buiten.
Gevelisolatie (vanaf €85,00per /m2): voorkom warmteverlies via de gevel!
Bodemisolatie (vanaf €27,50per /m2): heel eenvoudig zelf aan te brengen.
Spouwmuurisolatie (vanaf €15,50per /m2): een van de meest gekozen mogelijkheden.
Isolatieglas (vanaf €124,50per /m2): HR++ glas geeft een aangename temperatuur in huis.

Uitleg en info over de warmtepomp

De warmtepomp is een duurzame vervanger voor de HR-ketel op gas. Het gebruik de warmte van de buitenlucht, bodem of water. Je kunt hierdoor behoorlijk minder gas gaan verbruiken. De power voor een warmtepomp komt uit elektriciteit. Deze extra stroom kan jij eventueel verkrijgen middels een aantal zonnepanelen. In de zomer kan de warmtepomp jouw huis ook koelen. Globaal gezien zijn er 2 types: een volledig zelfstandige elektrische warmtepomp of een hybride systeem. In de opsomming hieronder check je relevante info over de diverse varianten.

All-electric warmtepomp: zorgt voor een gelijkmatige warmte in huis en kan ook het tapwater verwarmen. Je gebruikt in dat geval geen gas meer. Het heeft ook een nadeel: het is vrij duur en het werkt alleen bij zeer goede isolatie. In nieuwbouwwoningen wordt het meer en meer gebruikt.
Hybride warmtepomp Lathum: betaalbaar en wordt veel gekozen voor het verduurzamen van oudere huizen die minder goed geïsoleerd zijn. Hij werkt samen met de HR-combiketel. Op die manier kun je 3/4 van jouw gasverbruik verminderen.
Lucht-lucht warmtepomp: onttrekt de benodigde warmte aan de buitenlucht.
Lucht-water warmtepomp: heeft een hoge energie-efficiëntie.
Water-water warmtepomp: in staat om de woning in de zomer ook te koelen.
Bodem-water warmtepomp: werkt met een bodemwarmtewisselaar.

Je eigen stroom opwekken met zonnepanelen

Via zonnepanelen wek je jouw eigen groene stroom op. Het is een verantwoorde, groene investering en je energierekening kan behoorlijk gaan dalen. Door te profiteren van subsidies, geen BTW en/of een tegemoetkoming d.m.v. een groene lening verdien je jouw panelen vaak binnen 6 of 7 jaar terug. Het maakt je minder afhankelijk van energieleveranciers zoals Eneco, GreenChoice, Engie, Vattenfall, Budget Energie of United Consumers, Delta, Vandebron, Oxxio, Powerpeers. Doordat je mag salderen is het heel rendabel om stroom terug te leveren aan het net.

Zonnepanelen zijn relatief goedkoop. Een zonnepaneel installatie met 10 panelen is al te plaatsen voor €5.300 en kan je terugverdienen in +/- 6 jaar.
Er zijn een aantal criteria: het dak moet geschikt zijn voor montage met een ligging op het zuiden. Zorg dat de panelen niet in de schaduw liggen Daarbij is een stevige dakconstructie ook nodig.
Wek je meer zonnestroom op dan je verbruikt? Dan kan worden teruggeleverd (salderen) aan je stroomleverancier.
Wil je zonnepanelen in Lathum laten monteren? Dan geldt het BTW-nultarief.

Besparen op je gasverbruik met een zonneboiler

Een zonneboilersysteem bestaat uit de speciale zonnecollector (op het dak) en een buffervat voor jouw warmte water. De zonneboiler is jouw bron voor al het warme tapwater in de keuken (en voor de douche). Kortom: duurzaam en voordelig warm water genereren. Door te kiezen voor een zonneboiler bespaart een gemiddeld huishouden ongeveer de helft van de energie die nodig is om in de woning warm water te maken. Voor centrale verwarming gebruik je vaak nog een warmtepomp of hoog rendement ketel. De gemeente verstrekt hiervoor altijd een vergunning en via de ISDE kan je een forse subsidie krijgen.

Een standaard zonneboiler voor 4 personen (3,5 m2 / 150 liter vat) komt uit op ongeveer €3.650 inclusief plaatsing.
Een zonneboilercombi is ook in staat je huis te verwarmen.
De hoeveelheid ruimte die je nodig hebt op het dak is vaak zo’n 2 m2 tot 4 m2.
Ook moet er binnen een buffervat geplaatst kunnen worden (diameter van 60 tot 80 cm).

Wat je moet weten voor de aanschaf van infraroodpanelen

Met elektrische infraroodpanelen kan je snel een specifieke ruimte warm krijgen. Ideaal voor in de badkamer of een thuiskantoor. Het werkt anders dan een conventioneel systeem waarbij de lucht wordt verwarmd. Veel mensen ervaren stralingswarmte als erg prettig. Warmtepanelen zijn vooral bedoeld als bijverwarming. Het wordt vaak gekozen om redenen als: minder last van luchtcirculatie, heel beperkt energieverbruik, het kan in bijna elke woning worden geplaatst en ze hebben een heel moderne uitstraling.

Infraroodverwarming kies je als je doelgericht wilt verwarmen.
In zeer goed geïsoleerde huizen kan je IR-verwarming ook als hoofdverwarming inzetten.
De investeringskosten in warmtepanelen zijn afhankelijk van grootte en het vermogen en liggen tussen de €235,00 t/m €500,00 per IR-paneel.

Praktische energiebespaartips

Als extra op de energiebesparende maatregelen zijn er nog tientallen energiebespaar adviezen in Lathum. Bijgaand check je een weergave met handige en betaalbare energiebesparingsmaatregelen die je vaak zonder veel gedoe kunt toepassen.

Mechanische ventilatie: buitenlucht verontreiniging wordt verminderd door lucht rond te blazen.
Ventilatie met warmteterugwinning (WTW): 24 uur per dag een gezond binnenklimaat in huis.
Waterbesparende douchekop: comfortabel douchen met een lager waterverbruik.
Radiatorfolie: gemakkelijk zelf te installeren en direct effect meetbaar.
LED-lampen: LED-verlichting bevat geen kwik wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid en het milieu.
Elektrisch koken: steeds meer woningen stappen over op een zuinige inductiekookplaat.
Slimme thermostaat: eenvoudig te bedienen en altijd inzicht in je verbruik.
Energielabel huishoudelijke apparatuur: minder impact op het milieu met een A+ apparaat.

Krijg het beste persoonlijk energieadvies in Lathum!

Informeer naar een adviesgesprek en kom erachter hoe jij kunt verduurzamen dit jaar

Ontvang het energie bespaaradvies ▸

Energielabel Lathum: hoe kan ik dat aanvragen?

Een maatwerkadvies voor energiebesparing bespreekt werkzaamheden die je kunt uitvoeren om jouw woning energie-efficiënter te maken. Dit besparingsrapport geeft ook aan wat wat het actuele woning energielabel is. Het woninglabel vertelt hoe gunstig je huis nu is qua energiezuinigheid. In het gunstigste geval is dit energielabel A. Heb jij nadat de woningkeuring is uitgevoerd jouw huis aangepakt? Of ga je jouw woning verhuren of verkopen of wil je korting op je hypotheekrente? Op dat moment is het handig om om de woning opnieuw te laten keuren. Een energie inspecteur komt je huis en controleert de totale vraag naar gas en elektriciteit om het huis te verwarmen en warm water te produceren. Je huis krijgt dan bijvoorbeeld energielabel A++++, A of een uitdagendere B tot en met G.

Het label indiceert hoe zuinig een huis is.
Dit huislabel is tegenwoordig een verplichting als je je woning wil verkopen.
Een groen energielabel heeft een effect op de woningwaarde. Wellicht heb je ook recht op duurzaamheidskorting (hypotheekrente).

Woning verduurzamen: bekijk subsidies in Lathum

Alle huizen in Provincie Gelderland moeten energiezuniger worden en natuurlijk het liefst zonder gasverbruik kunnen functioneren. De overheid biedt verschillende (ISDE) subsidies en handige energiebespaarleningen Wil je jouw huis verduurzamen met subsidie? Dan moet je verplicht een maatwerkadvies laten uitvoeren. Bijgaand doorzoek je praktische informatie over de meest interessante subsidieregelingen duurzame energie in Lathum.

Subsidie voor isolatie: ontvang tot max. 30% van de investering voor isoleren van gevel, wanden, ramen, vloer, dak.
Voor arbeidsloon bij isolatie is er een extra aantrekkelijk BTW-tarief van 9%.
Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE): relevant voor een warmtepomp, zonneboiler of aansluiting op een warmtenet in april 2024.
Bij de aanschaf van zonnepanelen een versoepelde BTW-regeling (0%).
Het energieloket gemeente Zevenaar heeft mogelijk zelf ook nog een aantal lokale subsidie-middelen of energiebespaarleningen. Via de energiesubsidiewijzer Zevenaar kan je de mogelijke financiële regelingen onderzoeken.

Energiebespaarlening Lathum vergelijken in april 2024

De voordeligste manier om verduurzamingsmaatregelen te realiseren is om dit met eigen geld te betalen. Kan of wil je geen spaargeld uitgeven? In dat geval kan je kiezen voor een lening. Er zijn meerdere duurzame leningen beschikbaar. In het stukje wat volgt vind je aanvullende informatie (ook geldig voor o.a. Tonden, De Steeg en Angerlo).

Energiebespaarlening Warmtefonds: een speciale persoonlijke lening waarmee huizeneigenaren hun woningen meer energiezuinig kunnen maken.
Duurzaamheidslening van Stimuleringsfonds Volkshuisvesting voor Nederlandse gemeenten (SVn): stimuleringslening geschikt voor zonnepanelen, vloerisolatie, zonneboilers, warmtepompen, gevelisolatie, dakisolatie.
Energiebespaarhypotheek: lening van maximaal €25.000 voor woningeigenaren die elders niet in aanmerking komen.
Gebouwgebonden financiering (GGF): speciale groene lening die gekoppeld is aan een woning, en dus niet aan een persoon (wordt de komende jaren uitgerold).
Duurzame monumenten lening: wordt verstrekt aan eigenaren van monumenten die willen verduurzamen (bekijk voorwaarden op de website van de gemeente Zevenaar.
Een bestaande hypotheek uitbreiden: een nieuw leningdeel voor een tijdelijk bouwdepot.

FAQ: belangrijke vragen omtrent energie besparen in Lathum

Wat is maatwerkadvies energiebesparing Lathum?

Dit energie maatwerkadvies Lathum is een adviesplan met verschillende opties voor het energiezuinig maken van jouw pand die je ook terug kunt vinden in de maatregelenlijst van het Nationaal Warmtefonds. Je kunt denken aan het aanbrengen van spouwmuurisolatie of HR++ glas, het plaatsen van een warmtepomp of het installeren van zonnepanelen voor eigen energieopwek. Dit adviesrapport onderschrijft per maatregel de investering en de geschatte terugverdientijd. Een persoonlijk energieadvies is relevant voor particuliere woningeigenaren die hun woning zuiniger willen maken en hiervoor een subsidie willen aanvragen.

Is dit energierapport verplicht?

Ja, dit maatwerkadvies moet je verplicht hebben wanneer je een duurzaamheidssubsidie wilt aanvragen. Zoek je subsidie voor isoleren, of kijk je specifiek naar investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) voor een volledig zelfstandige elektrische warmtepomp of aansluiting op een regionaal warmtenet? Voor deze situaties is dit adviesplan verplicht. Zonder maatwerkadvies wordt er geen subsidie uitgekeerd. Ga je jouw huis duurzaam maken met een groene lening of met eigen geld? Ook in dat geval is het maatwerkadvies de moeite waard. Het laat jouw zien welke werkzaamheden helpen om de energiekosten te reduceren. Door gebruik te maken van dit besparingsrapport kan je vervolgens zelf relevante bedrijven inschakelen.

Wat is het tarief van een energiebesparingsrapport?

De kosten van het advies op maat hangen af van woningtype, de oppervlakte van het huis, en de gekozen adviseur. De prijs ligt tussen de €180,00 tot wel €315,00. Voor een doorsnee huis kost het ongeveer €230,00. Tip: het is handig om offertes van ervaren (BRL9500-02) energieadviseurs in Lathum aan te vragen.

Is de energiescan ook bedoeld voor VvE?

Ja, elke Vereniging van Eigenaren (VvE) mag in samenspraak met de leden gebruik maken van het maatwerkadvies energiebesparing. Middels deze methode kunnen alle appartementseigenaren samen CO-2 besparende maatregelen inkopen. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van Subsidie energiebesparing eigen huis (SEEH) en Subsidie verduurzamen voor verenigingen van eigenaars (SVVE). De energie-expert komt langs voor een complete inspectie van het pand. Het bedrijf vraagt bewoners naar de eisen en wensen om het complex energiezuinig te krijgen. De VvE krijgt dan een energieadvies voor de energieprestatie in de appartementen. Bewoners worden op de hoogte gebracht van de geschatte kosten en het rendement.

Is maatwerkadvies utiliteitsbouw ook beschikbaar?

Als bedrijf ben je natuurlijk graag goed geïnformeerd over hoe jij de energieprestaties van een kantoor of bedrijfspand kunt verfijnen. Het energieprestatieadvies (EPA) is een erkend EPA-maatwerkadvies in Lathum voor gebouweigenaren. Het utiliteitsbouw inspectierapport gaat in op bouwkundige en installatietechnische verbetermaatregelen van jouw bedrijfsunit, pand of kantoor Een verbeterde energieprestatie leidt tot lagere maandelijkse energielasten, een beter comfort voor de werknemers, een beperkte milieubelasting en een innovatieve werksfeer. De NTA 8800 is nieuwe methode voor het calculeren van energieprestaties van gebouwen. Met de Energie Investeringsaftrek (EIA) wordt bedoeld: een gunstige zakelijke subsidieregeling wat voor eigenaren van zakelijk vastgoed een premie geeft voor het energieadvies voor bedrijven en voor de daadwerkelijke uitvoering van de energiebesparende maatregelen. Ga naar RVO.nl voor de voorwaarden.